Strony redakcyjne, spis treści, lista recenzentów
strony redakcyjne, spis treści, lista recenzentów do pobrania
Walyeldeen Godah, Malgorzata Szelachowska, Jan Krynski
Wybór globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE oraz metody filtracji, do wyznaczania zmian rozkładu mas w systemie Ziemia na obszarze Polski
DOI: 10.34867/gi.2015.1
Streszczenie. Satelitarna misja GRACE (Gravity Recovery And Climate Experiment zapoczątkowana w 2002 roku znacząco przyczyniła się do rozwoju wiedzy o zmianach w czasie pola siły ciężkości Ziemi. Głównym celem niniejszego opracowania jest zdefiniowanie odpowiedniego filtru do redukcji szumu zawartego w ostatniej wersji, tj. wersji 5. globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE, jak również wybór najbardziej odpowiedniego szeregu czasowego globalnych modeli geopotencjału wyznaczonych na podstawie danych z misji GRACE, do określenia zmian rozkładu mas w systemie Ziemia dla obszaru Polski. W szczególności badano wpływ filtrów Gaussa o różnych promieniach oraz filtrów dekorelacyjnych (DDK1–DDK5) na redukcję szumu zawartego w globalnych modelach geopotencjału. Na początku wpływ użycia filtru był badany w ujęciu globalnym. Następnie wpływ ten został zbadany dla obszaru Polski – oddzielnie dla dorzeczy Wisły i Odry. Ponadto, została oszacowana zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna dokładność wersji 5. globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE. Obliczono wariancje błędów wysokości geoidy dla poszczególnych stopni badanych modeli. Zmiany ekwiwalentnej warstwy wody wyznaczone z globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE zostały porównane z odpowiednimi zmianami otrzymanymi z modelu hydrologicznego. Wyniki poddano analizie i dyskusji. Ostatecznie wybrano metodę filtracji oraz szereg czasowy globalnych modeli geopotencjału najbardziej odpowiednie do oszacowania zmian rozkładu mas w systemie Ziemia dla obszaru Polski.
Michał Kruczyk
Porównanie technik pomiarów kolumnowej zawartości pary wodnej w obszarze polarnym
DOI: 10.34867/gi.2015.2
Streszczenie. Rozwiązania troposferyczne IGS i EPN zostały wykorzystane do przetestowania dwu technik pomiarów aerologicznych dla stacji GNSS w regionie polarnym (Grenlandia). Parametr meteorologiczny jakim jest scałkowana zawartość pary wodnej (IPW) został pozyskany za pomocą standardowej procedury opisanej w literaturze. Do przeliczania IPW z wilgotnej części opóźnienia opracowano lokalny model temperatury średniej (zależność linowa względem temperatury na wysokości 2 metrów nad powierzchnią ziemi) wyznaczony z radiosondowań prowadzonych w sąsiedztwie stacji GNSS. Pomiary fotometryczne udostępnia sieć pomiarów aerozoli AERONET działająca pod egidą NASA. Porównania kilkuletnich szeregów IPW wykazują systematyczne różnice między IPW z GNSS a fotometrem słonecznym (ale nie radiosondażem). IPW z fotometru jest nie tylko średnio kilka procent mniejsza niż z GNSS ale różnica ta zmienia się wraz z porami roku i temperaturą (co jest szczególnie widoczne w warunkach polarnych). To wykazuje pewien istotny problem z fotometrią słoneczną jako techniką pomiarów kolumnowej pary wodnej. Fotometr wykazuje systematyczną różnicę IPW (zależną od temperatury atmosferycznej) także w stosunku do wyników radiosondażu.
Zbigniew Bochenek, Dariusz Ziółkowski, Maciej Bartold
Zastosowanie obrazów satelitarnych NOAA AVHRR do badania warunków środowiskowych i klimatycznych w polskich lasach
DOI: 10.34867/gi.2015.3
Streszczenie. Głównym celem prezentowanej pracy jest ocena możliwości wykorzystania niskorozdzielczych obrazów satelitarnych do badania kondycji drzewostanów w polskich lasach, będących pod wpływem różnych czynników klimatycznych i środowiskowych. W pracy zostały wykorzystane obrazy satelitarne NOAA AVHRR; wskaźniki roślinności określone na podstawie tych obrazów zostały porównane z parametrami meteorologicznymi otrzymanymi z naziemnych stacji pogodowych. Badania przeprowadzono dla 6 obszarów leśnych reprezentujących różne warunki klimatyczne i środowiskowe. Wyniki prac wykazały, iż istnieją statystyczne zależności pomiędzy wskaźnikami roślinności określanymi na podstawie niskorozdzielczych obrazów satelitarnych a temperaturą powietrza charakteryzującą warunki klimatyczne, zwłaszcza w pierwszej części okresu wegetacyjnego. Wnioski te zostały potwierdzone w aspekcie przestrzennym – w różnych strefach klimatycznych oraz w aspekcie czasowym.
Mieczysław Kołodziejczyk
Urządzenia do automatycznego pomiaru przemieszczeń drutu wahadła
DOI: 10.34867/gi.2015.4
Streszczenie. W artykule opisano konstrukcję i zasadę działania dwóch prototypowych urządzeń: urządzenia laserowego i urządzenia indukcyjnego, służących do pomiaru przemieszczeń drutu wahadła. W pierwszym urządzeniu zastosowano wirującą wiązkę laserową oraz dwa detektory wewnętrzne (stałe) i dwa detektory zewnętrzne. Wiązka laserowa padając na detektory powoduje wygenerowanie przez nie sygnałów elektrycznych. Różnice czasowe wygenerowanych sygnałów przez detektory wewnętrzne (stałe) i detektory zewnętrzne są funkcją przemieszczenia drutu wahadła. W drugim urządzeniu zastosowano czujniki indukcyjne zamocowane w głowicy pomiarowej, która jest przytwierdzona do wózka krzyżowego, który przesuwa się wzdłuż prostopadłych do siebie osi X i Y w zakresie 50 mm. Wózek jest przesuwany silnikami krokowymi a umieszczone w osiach X i Y czujniki indukcyjne wyszukują położenie drutu wahadła. Liczba kroków silników krokowych jest miarą przemieszczenia drutu wahadła wzdłuż osi X i Y.
Urządzenia takie są stosowane do kontroli odchyleń od pionu wysokich obiektów hydrotechnicznych głównie na skutek działania naprężeń wewnętrznych i czynników zewnętrznych jak temperatura i poziom wody w zbiorniku.
