Prace IGiK - zeszyt 106 tom L

cena 35 zł

Elżbieta Welker, Andrzej Sas-Uhrynowski
Zmiany deklinacji magnetycznej w okresie 1941–2000 na dawnych polskich terenach wschodnich

Do opracowania mapy deklinacji magnetycznej kraju potrzebne są również dane z przygranicznych regionów w krajach sąsiednich, zwłaszcza w przypadku regionów o dużych anomaliach magnetycznych. Sytuacja taka ma miejsce w północno-wschodnich regionach Polski, gdzie z braku danych z zagranicy przebieg izogon wyznaczono drogą ekstrapolacji, co obniżyło dokładność mapy deklinacji w pobliżu granicy. Do rozwiązania problemu dokładności wykorzystano znalezione w archiwach polskich i litewskich wyniki pomiarów magnetycznych z lat trzydziestych i czterdziestych. Opracowana metoda wyznaczenia zmian wiekowych w okresie 1941–2000 umożliwiła przeliczenie znalezionych danych na epokę 2000. Podjęcie wspólnych polsko-litewsko-białoruskich badań zmian wiekowych i wykonanie w latach 1997–2001 pomiarów magnetycznych na punktach wiekowych, założonych w ramach tej współpracy, umożliwiło dokonanie weryfikacji zastosowanej metody. Otrzymane po przeliczeniu dane posłużyły do opracowania aktualnej mapy deklinacji magnetycznej dla przygranicznych regionów północno-wschodniej Polski, Okręgu Kaliningradzkiego, Litwy, Białorusi i zachodniej Ukrainy.

Zbigniew Bochenek
Opracowanie metodyki określania zmian użytkowania ziemi na podstawie cyfrowej analizy wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych

W artykule zostały przedstawione wyniki prac nad utworzeniem metody określania zmian użytkowania ziemi z wykorzystaniem cyfrowej analizy wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych. Przebadano różne typy danych satelitarnych – Landsat, SPOT, IRS, jak również różne sposoby tworzenia map różnicowych, bazujące na odejmowaniu wartości spektralnych oraz na klasyfikacji danych. W wyniku tych prac sformułowano wnioski dotyczące optymalnej metody określania zmian użytkowania ziemi na przykładzie fragmentu aglomeracji warszawskiej.

Krystyna Stankiewicz
Zastosowanie sieci neuronowych do klasyfikacji zdjęć mikrofalowych z satelitów ENVISAT i ERS w celu identyfikacji upraw

Zdjęcia mikrofalowe pozyskane z satelitów ENVISAT i ERS w sezonie wegetacyjnym w 2003 roku były analizowane pod kątem identyfikacji upraw. Klasyfikacja treści tych zdjęć została wykonana przy wykorzystaniu sieci neuronowych. Przedmiotem klasyfikacji były średnie wartości zmodyfikowanego współczynnika wstecznego rozpraszania γ. Wartości średnie wyznaczono dla segmentów obrazów mikrofalowych. Omówiono wyniki klasyfikacji wykonanej dla pełnego zestawu zdjęć oraz dla wybranych podzbiorów tego zestawu.
Wyniki przedstawione w artykule zostały uzyskane w ramach projektu badawczego „Identyfikacja zbiorowisk roślinnych oraz rozpoznawanie upraw na mikrofalowych zdjęciach satelitarnych jako podstawa opracowywania map użytkowania terenu”. Realizacja tego projektu (nr 8T12E 016 21) została sfinansowana ze środków KBN.

Krystyna Stankiewicz
Rozpoznawanie upraw na zdjęciach mikrofalowych pozyskanych z satelitów ENVISAT i ERS

Celem pracy było zbadanie możliwości identyfikacji upraw na zdjęciach mikrofalowych. Badania oparto na zdjęciach z satelitów ENVISAT i ERS, zarejestrowanych w okresie od końca kwietnia do sierpnia 2003 roku. W artykule przedstawiono przesłanki wykorzystane przy doborze materiału zdjęciowego oraz sposób przetwarzania zdjęć w celu przygotowania ich do interpretacji. Niezbędne dane terenowe pozyskano w regionie poznańskim w trzech obszarach testowych. Do badania rozróżnialności upraw zastosowano analizę separowalności skupień w przestrzeni spektralnej określonej przez zdjęcia. Stosując analizę wariancji, sprawdzono także możliwość wykorzystania do identyfikacji upraw wartości średnich γ – zmodyfikowanego współczynnika wstecznego rozpraszania, które obliczono na podstawie danych obrazowych. Stwierdzono, że na analizowanych zdjęciach mikrofalowych możliwe jest wyróżnianie rzepaku, buraków, kukurydzy, lucerny oraz zbóż łącznie. Wyniki przedstawione w artykule zostały uzyskane w ramach projektu badawczego „Identyfikacja zbiorowisk roślinnych oraz rozpoznawanie upraw na mikrofalowych zdjęciach satelitarnych jako podstawa opracowywania map użytkowania terenu”. Realizacja tego projektu (nr 8T12E 016 21) została sfinansowana ze środków KBN.

Albina Mościcka, Janusz Ostrowski
Integracja kartograficznej i statystycznej prezentacji informacji przestrzennych w rastrowej bazie danych glebowo-kartograficznych

Niniejsza publikacja dotyczy zagadnienia logicznej integracji danych kartograficznych i statystycznych. Proces ten polega na tworzeniu zintegrowanych warstw tematycznych w realizacji procesów modelowania oraz integracji danych wynikowych w procesie tworzenia treści mapy tematycznej poprzez jej uzupełnienie informacją statystyczną np. w postaci diagramów lub innych form prezentacji kartograficznej. Przewiduje się równoległe sporządzanie dokumentacji kartograficznej i tabelarycznej prezentującej zestawienia powierzchni kartowanych elementów. Zaprezentowano rozwiązania metodyczne oraz ich praktyczne zastosowanie na przykładzie rastrowej bazy danych o glebach marginalnych, utworzonej na osnowie układu pól odniesień przestrzennych.

Agata Hościło
Sukcesja roślinności zaroślowej na obszarze basenu środkowego Biebrzańskiego Parku Narodowego

Na podstawie zdjęć lotniczych i satelitarnych dokonano oceny dynamiki sukcesji zakrzaczeń na obszarze basenu środkowego Biebrzańskiego Parku Narodowego na przestrzeni lat 1963–2000.