Prace IGiK - zeszyt 107 tom L

cena 40 zł

zeszyt dedykowany jublileuszowi 60-lecia działalności Instytutu oraz jubileuszowi Profesora Bogdana Neya

Adam Linsenbarth, Bogdan Ney
Instytut Geodezji i Kartografii ukończył 60 lat działalności
W roku 1995 Instytut obchodził swój Złoty Jubileusz, na którym przedstawiliśmy dzieje Instytutu od początku jego istnienia. Obecny Jubileusz jest okazją, aby przedstawić działalność Instytutu w minionym dziesięcioleciu, a także aby zarysować rolę Instytutu wkraczającego w siódme dziesięciolecie swojej działalności.

Lubomir W. Baran, Adam Linsenbarth
Profesor Bogdan Ney – uczony, nauczyciel akademicki, organizator nauki, społecznik
W artykule zostały przedstawione wyniki prac nad utworzeniem metody określania zmian użytkowania ziemi z wykorzystaniem cyfrowej analizy wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych. Przebadano różne typy danych satelitarnych – Landsat, SPOT, IRS, jak również różne sposoby tworzenia map różnicowych, bazujące na odejmowaniu wartości spektralnych oraz na klasyfikacji danych. W wyniku tych prac sformułowano wnioski dotyczące optymalnej metody określania zmian użytkowania ziemi na przykładzie fragmentu aglomeracji warszawskiej.

Helmut Moritz
Uncertainty (artykuł w języku angielskim)

Janusz B. Zieliński
Badania figury Ziemi w XXI wieku
Badania figury Ziemi, czyli inaczej mówiąc wyznaczenie modelu jej pola grawitacyjnego, nabrały wielkiego przyśpieszenia w ostatnich latach XX i na początku XXI wieku. Wprowadzenie nowych rozwiązań technicznych w postaci pomiaru ruchu orbitalnego za pomocą GPS, akcelerometrów i gradiometrów satelitarnych oraz techniki obserwacji satelity z satelity (Satellite to Satellite Tracking, SST) umożliwiło przeprowadzenie jakościowo nowych misji kosmicznych, dedykowanych do badań pola grawitacyjnego. Kolejno pojawiły się na orbitach satelity CHAMP, GRACE, zaś w 2006 r. wystartuje misja GOCE. Systematyczny wzrost dokładności pozwala monitorować zmiany czasowe pola, związane z cyklem rocznym, przemieszczaniem się mas wody itp. Wyśrubowana dokładność pomiaru sprawia, że badania te są wrażliwe na różnego rodzaju wpływy, które muszą być usunięte w procesie analizy danych. Dlatego istotna jest możliwość kalibracji pomiaru i walidacji wyników. Problem ten był rozważany przez autora pracy.

Vidal Ashkenazi
GALILEO: A Tool for Business, Government and Society (artykuł w języku angielskim)

Andrzej Sas-Uhrynowski, Elżbieta Welker, Irina Demina, Julia Farafonova
Dipolowy model zmian wiekowych pola magnetycznego Ziemi
Magnetyczne pole Ziemi zostało aproksymowane wypadkowym polem zespołu kilkunastu dipoli, które zidentyfikowano metodą iteracyjną, w okresie 1900-2000, w którym przeprowadzono badania. Dla każdego dipola wyznaczono sześć opisujących go parametrów w interwałach co 5 lat. Dynamika zmian poszczególnych parametrów została przedstawiona w postaci krzywych wygładzonych, które aproksymują wartości parametrów dla całego stuletniego okresu. Prognozowane wartości parametrów na okres 2000-2015 zostały wyznaczone metodą liniowej predykcji. Na ich podstawie obliczono także prognozę pola geomagnetycznego w Europie na epokę 2000, która została zweryfikowana na podstawie danych rzeczywistych z obserwatoriów magnetycznych.

Stefan Cacoń
System kontrolno-pomiarowy jako podstawa geodynamicznych badań regionalnych i lokalnych w Sudetach i na Bloku Przedsudeckim
Autor przedstawia w pracy rezultaty geodezyjnych badań geodynamicznych prowadzonych w Sudetach i na Bloku Przedsudeckim, bazując na powtarzanych pomiarach różnymi technikami zespolonymi w kompleksowym systemie kontrolno-pomiarowym. Obejmują one wyniki badań regionalnych w sieci GEOSUD oraz lokalnych na poligonach geodynamicznych. Scharakteryzowano zasady lokalizacji i stabilizacji punktów sieci badawczych, podano ogólne informacje dotyczące pomiarów satelitarnych GPS i innych. Zobrazowano postęp w zakresie dokładności pozycjonowania punktów z zastosowaniem obserwacji GPS w okresie 1996–2003 oraz wektory prędkości poziomych punktów sieci GEOSUD. Podjęto próbę interpretacji uzyskanych wyników w rejonie sudeckiego uskoku brzeżnego. Rezultaty badań lokalnych zaprezentowano na przykładzie trzech poligonów geodynamicznych. Stwierdzone istotne przemieszczenia punktów, którym towarzyszą również zmiany grawitacji, dotyczą szczególnie Rowu Paczkowa.

George J.M. Zarzycki
Geospatial Data Infrastructure. The Canadian Approach (artykuł w języku angielskim)

Andrzej Hopfer
Geodezja i geodeci a ekonomizacja gospodarki przestrzennej
W artykule omówiono relacje zachodzące pomiędzy geodezją, służbą geodezyjną a procesem ekonomizacji gospodarki przestrzennej. Za punkt wyjścia dla wszelakich rozważań właściwych dla przedmiotu opracowania przyjęto zdefiniowanie trzech tytułowych pojęć oraz przedstawiono historię związków pomiędzy wymienionymi dyscyplinami na terytorium Polski. Na podstawie pogłębionej analizy występujących powiązań dokonano określenia roli jaką współczesna geodezja odgrywa w procesie ekonomizacji gospodarki przestrzennej oraz przedstawiono krótki zarys przyszłych możliwych relacji w tym zakresie.

Wojciech Wilkowski
Prawne i geodezyjne uwarunkowania współczesnych trendów w gospodarce nieruchomościami
Opracowanie zawiera omówienie współczesnych zasad dotyczących gospodarki nieruchomościami w ujęciu międzynarodowym. Jako główną bazę odniesienia przyjęto opracowania:
Zgodnie z powstałymi opracowaniami wymienionych zespołów system zarządzania terenami, które to pojęcie w słownictwie naszego kraju jest równoważne z gospodarką nieruchomościami, powinien obejmować:
W opracowaniu omówiono wyżej wymienione cele, głównie w aspekcie prezentacji poglądów autorów uczestniczących w pracach WPLA, jak i uczestniczących w pracach trzech komisji FIG, z jednoczesnymi odniesieniami do uwarunkowań prawnych i geodezyjnych występujących w Polsce.

Zofia Śmiałowska-Uberman
Profil współczesnego geodety wobec wyzwań prawnych i organizacyjnych
Problem przedstawiony w tytule publikacji został opracowany na tle przemian gospodarczych i ustrojowych kraju, które kształtowały system organizacji administracji i wykonawstwa geodezyjnego oraz spowodowały wzrost zapotrzebowania na określone rodzaje prac geodezyjnych i kartograficznych. W nowych warunkach ekonomicznych i prawnych praktyczne wykonywanie zawodu stało się możliwe w oparciu o ustawę o działalności gospodarczej (w ograniczonym zakresie) lub na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym i kodeksie spółek handlowych. Tabela 1 podaje charakterystyczne uwarunkowania prawne spółek osobowych, których status prawny odpowiada potrzebom geodetów, szczególnie posiadających uprawnienia zawodowe. W końcowej części publikacji przedstawiono, w sposób ogólny, warunki prawne przepływu osób i usług w krajach Unii Europejskiej, dotyczące także geodetów.