Rocznik Astronomiczny 2006

LXI tom Rocznika Astronomicznego jest kontynuacją serii roczników astronomicznych opracowywanych i wydawanych nakładem Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie od 1946 roku.

W Roczniku na 2006 rok, podobnie jak w poprzednim Roczniku na 2005 rok, wprowadzone są zmiany związane z nowymi, dostosowanymi do precyzji współczesnych technik obserwacyjnych (poniżej mikrosekundy łuku), definicjami niebieskich systemów odniesienia, transformacji między tymi systemami oraz systemami czasu przyjętymi przez Międzynarodową Unię Astronomiczną IAU (2000 r.) i Międzynarodową Unię Geodezji i Geofizyki IUGG (2003 r.) za obowiązujące od 1 stycznia 2003 roku.

W stosunku do wydań sprzed 2004 roku niniejszy tom Rocznika zawiera szereg istotnych uzupełnień i modyfikacji. W tablicach przedstawiających czas gwiazdowy Greenwich dodano kolumnę z wartościami Kąta Obrotu Ziemi (ERA), który na mocy obowiazujących rezolucji IAU zastąpił czas gwiazdowy jako argument rotacji ziemskiego systemu odniesienia względem systemu niebieskiego. W tych samych tablicach pojęcie „całkowitej nutacji” Δψcosε, reprezentującej różnice pomiędzy średnim i prawdziwym czasem gwiazdowym, zastąpiono bardziej odpowiednim pojęciem równania równonocy (Eq). Tablice pozycji Słońca i Księżyca, zawierają pozycje pozorne zarówno w nowym systemie IRS, w którym rektascensja liczona jest od punktu CEO, jak i w dawnym („klasycznym”), w której podano wartości rektascensji liczonej od punktu chwilowej równonocy wiosennej. Usunięto z Rocznika tablice zamiany czasu słonecznego na czas gwiazdowy i zamiany odwrotnej. W razie konieczności stosowania takiej zamiany czytelnik Rocznika odesłany jest do wzorów analitycznych podanych w części opisowej lub do tablic zamieszczonych w poprzednich wydaniach Rocznika, w szczególności jego wersji na stronach internetowych IGiK. Poprawiono i uzupełniono część opisową dotyczącą niektórych stałych, definicji i wzorów astronomicznych i geodezyjnych, w szczególności tablice ilustrująca zasadnicze różnice w definicjach systemów odniesienia. Szereg poprawek i uzupełnień wprowadzono do objasnień Rocznika. Na nowo opracowano opis systemów czasu w części ogólnej objasnień Rocznika i zaopatrzono go w opracowaną przez autorów Rocznika schematyczną ilustracje relacji pomiędzy współcześnie stosowanymi skalami czasu. Także do części szczegółowej opisu Rocznika wprowadzono liczne poprawki oraz uzupełnienia, w dużej mierze wynikające ze zmian dokonanych w Roczniku. W szczególności, dodano przykład obliczenia wartości Kąta Obrotu Ziemi (ERA) dla momentu określonego w czasie środkowoeuropejskim. W Roczniku na 2006 rok wyspecyfikowano także gwiazdy, których pozycje pozorne obliczone w oparciu o dane katalogowe FK5 wykazują istotne rozbieżności w odniesieniu do pozycji pozornych obliczonych w oparciu o dane katalogowe Hipparcos.