Rocznik Astronomiczny 2007

W Roczniku na 2007 rok, podobnie jak w poprzednich Rocznikach, począwszy od Rocznika na 2004 rok, wprowadzone są zmiany związane z nowymi, dostosowanymi do precyzji współczesnych technik obserwacyjnych (poniżej mikrosekundy łuku), definicjami niebieskich systemów odniesienia, transformacji między tymi systemami oraz systemami czasu przyjętymi przez Międzynarodową Unię Astronomiczną IAU (2000 r.) i Międzynarodową Unię Geodezji i Geofizyki IUGG (2003 r.) za obowiązujące od 1 stycznia 2003 roku. Zawarte w tablicach Rocznika na 2007 rok pozycje Słońca i Księżyca oraz pozycje gwiazd wyrażone są, zgodnie z zaleceniami IAU, zarówno w nowym Niebieskim Pośrednim Systemie Odniesienia o początku CIO jak i w ujęciu „klasycznym” związanym z punktem równononcy wiosennej.

Niniejszy tom Rocznika zawiera szereg drobnych ale istotnych uzupełnień i modyfikacji. Wprowadzone zostały najnowsze uzupełnienia lub zmiany definicji oraz zmiany terminologiczne przyjęte Rezolucjami XXVI Zgromadzenia Generalnego IAU (Praga, 2006). Ponadto, na stronach 210÷214 niniejszego Rocznika zamieszczono pełen tekst Rezolucji XXVI Zgromadzenia Generalnego IAU w 2006 roku w tłumaczeniu na język polski. Terminy: precesja księżycowo–słoneczna i precesja planetarna zastąpiono odpowiednio terminami: precesja równika i precesja ekliptyki. Nazwy: Celestial Ephemeris Origin (CEO) (Niebieski Efemerydalny Punkt Początkowy) oraz Terrestrial Ephemeris Origin (TEO) (Ziemski Efemerydalny Punkt Początkowy) zamieniono odpowiednio na Celestial Intermediate Origin (CIO) (Niebieski Pośredni Punkt Początkowy) oraz Terrestrial Intermediate Origin (TIO) (Ziemski Pośredni Punkt Początkowy). Ponieważ w dotychczasowej nomenklaturze skrót CIO oznaczał Conventional International Origin (międzynarodowy umowny średni biegun północny Ziemi), terminowi temu nadano nowe oznaczenie CIO*. Uzupełniono również definicje Barycentrycznego Niebieskiego Systemu Odniesienia BCRS i Geocentrycznego Niebieskiego Systemu Odniesienia GCRS o stwierdzenie, że orientacja BCRS jest zgodna z orientacją osi ICRS, zaś orientacja GCRS jest wyznaczona z zorientowanej względem ICRS orientacji BCRS. Należy zaznaczyć, że zarówno rozróżnienie między niebieskim i ziemskim Pośrednim Systemem Odniesienia IRS, jak i wyjaśnienie orientacji BCRS i GCRS, jakie pojawiło się w Rezolucjach XXVI Zgromadzenia Generalnego IAU (Praga, 2006), zostało niezależnie opracowane przez autorów Rocznika i wprowadzone do niego już w wydaniu na 2004 rok. W ślad za rezolucją XXVI Zgromadzenia Generalnego IAU (Praga, 2006) stwierdzającą wykluczenie Plutona ze zbioru planet Układu Słonecznego usunięto z niniejszego Rocznika dane dotyczące tego ciała niebieskiego. Uaktualniono część opisową dotyczącą niektórych stałych, definicji i wzorów, w szczególności tablicę ilustrującą zasadnicze różnice w definicjach systemów odniesienia oraz definicję czasu TDB. Zmodyfikowano także część opisową dotyczącą obowiazujących do 2003 r. reprezentacji czasu uniwersalnego UT. Usunięto błąd w opisie mapy deklinacji magnetycznej i przykładach obliczeniowych, powtarząjacy się od 1990 roku w Roczniku. Epoka map magnetycznych publikowanych w Roczniku odnosiła się zawsze do połowy roku, a nie jak podawano w Roczniku, w szczególności explicite od 2002 roku, do początku roku.

Podane w Roczniku wielkości stałych astronomicznych odnoszą się do systemu IAU1976 poprawionego o przyjęte przez IERS nowsze wyznaczenia oraz zbieżne z ICRS stałe planetarne JPL Development Ephemeris DE405 i Lunar Ephemeris LE405, a także uzupełnione na mocy rezolucji Zgromadzeń Generalnych IAU (Manchester, 2000; Praga, 2006) o nowe stałe definiujące LG, LB, T0 i TDB0, stała podstawowa J2 i stała pochodna LC.

Algorytmy i programy opracowane do obliczania podanych w niniejszym Roczniku pozycji ciał niebieskich, wyrażonych w nowych systemach odniesienia, poddane były skrupulatnej kontroli wewnętrznej i weryfikacji. Ich poprawność została także potwierdzona zgodnością publikowanych danych z danymi zawartymi w innych wydawnictwach rocznikowych, w których w ostatnim okresie zostały wdrożone zalecenia IAU (Apparent Places of Fundamental Stars, Astronomisches Rechen-Institut, Heidelberg; Astronomicheskij Jezhegodnik, Institut Prikladnoj Astronomii RAN, Sankt Petersburg).