Problemy Geoinformacji (Geoinformation Issues) tom 7, zeszyt 1, 2015

Strony redakcyjne, spis treści, lista recenzentów

strony redakcyjne, spis treści, lista recenzentów do pobrania


Walyeldeen Godah, Malgorzata Szelachowska, Jan Krynski

Wybór globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE oraz metody filtracji, do wyznaczania zmian rozkładu mas w systemie Ziemia na obszarze Polski

DOI: 10.34867/gi.2015.1

Streszczenie. Satelitarna misja GRACE (Gravity Recovery And Climate Experiment zapoczątkowana w 2002 roku znacząco przyczyniła się do rozwoju wiedzy o zmianach w czasie pola siły ciężkości Ziemi. Głównym celem niniejszego opracowania jest zdefiniowanie odpowiedniego filtru do redukcji szumu zawartego w ostatniej wersji, tj. wersji 5. globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE, jak również wybór najbardziej odpowiedniego szeregu czasowego globalnych modeli geopotencjału wyznaczonych na podstawie danych z misji GRACE, do określenia zmian rozkładu mas w systemie Ziemia dla obszaru Polski. W szczególności badano wpływ filtrów Gaussa o różnych promieniach oraz filtrów dekorelacyjnych (DDK1–DDK5) na redukcję szumu zawartego w globalnych modelach geopotencjału. Na początku wpływ użycia filtru był badany w ujęciu globalnym. Następnie wpływ ten został zbadany dla obszaru Polski – oddzielnie dla dorzeczy Wisły i Odry. Ponadto, została oszacowana zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna dokładność wersji 5. globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE. Obliczono wariancje błędów wysokości geoidy dla poszczególnych stopni badanych modeli. Zmiany ekwiwalentnej warstwy wody wyznaczone z globalnych modeli geopotencjału opracowanych na podstawie danych z misji GRACE zostały porównane z odpowiednimi zmianami otrzymanymi z modelu hydrologicznego. Wyniki poddano analizie i dyskusji. Ostatecznie wybrano metodę filtracji oraz szereg czasowy globalnych modeli geopotencjału najbardziej odpowiednie do oszacowania zmian rozkładu mas w systemie Ziemia dla obszaru Polski.

artykuł do pobrania


Michał Kruczyk

Porównanie technik pomiarów kolumnowej zawartości pary wodnej w obszarze polarnym

DOI: 10.34867/gi.2015.2

Streszczenie. Rozwiązania troposferyczne IGS i EPN zostały wykorzystane do przetestowania dwu technik pomiarów aerologicznych dla stacji GNSS w regionie polarnym (Grenlandia). Parametr meteorologiczny jakim jest scałkowana zawartość pary wodnej (IPW) został pozyskany za pomocą standardowej procedury opisanej w literaturze. Do przeliczania IPW z wilgotnej części opóźnienia opracowano lokalny model temperatury średniej (zależność linowa względem temperatury na wysokości 2 metrów nad powierzchnią ziemi) wyznaczony z radiosondowań prowadzonych w sąsiedztwie stacji GNSS. Pomiary fotometryczne udostępnia sieć pomiarów aerozoli AERONET działająca pod egidą NASA. Porównania kilkuletnich szeregów IPW wykazują systematyczne różnice między IPW z GNSS a fotometrem słonecznym (ale nie radiosondażem). IPW z fotometru jest nie tylko średnio kilka procent mniejsza niż z GNSS ale różnica ta zmienia się wraz z porami roku i temperaturą (co jest szczególnie widoczne w warunkach polarnych). To wykazuje pewien istotny problem z fotometrią słoneczną jako techniką pomiarów kolumnowej pary wodnej. Fotometr wykazuje systematyczną różnicę IPW (zależną od temperatury atmosferycznej) także w stosunku do wyników radiosondażu.

artykuł do pobrania


Zbigniew Bochenek, Dariusz Ziółkowski, Maciej Bartold

Zastosowanie obrazów satelitarnych NOAA AVHRR do badania warunków środowiskowych i klimatycznych w polskich lasach

DOI: 10.34867/gi.2015.3

Streszczenie. Głównym celem prezentowanej pracy jest ocena możliwości wykorzystania niskorozdzielczych obrazów satelitarnych do badania kondycji drzewostanów w polskich lasach, będących pod wpływem różnych czynników klimatycznych i środowiskowych. W pracy zostały wykorzystane obrazy satelitarne NOAA AVHRR; wskaźniki roślinności określone na podstawie tych obrazów zostały porównane z parametrami meteorologicznymi otrzymanymi z naziemnych stacji pogodowych. Badania przeprowadzono dla 6 obszarów leśnych reprezentujących różne warunki klimatyczne i środowiskowe. Wyniki prac wykazały, iż istnieją statystyczne zależności pomiędzy wskaźnikami roślinności określanymi na podstawie niskorozdzielczych obrazów satelitarnych a temperaturą powietrza charakteryzującą warunki klimatyczne, zwłaszcza w pierwszej części okresu wegetacyjnego. Wnioski te zostały potwierdzone w aspekcie przestrzennym – w różnych strefach klimatycznych oraz w aspekcie czasowym.

artykuł do pobrania


Mieczysław Kołodziejczyk

Urządzenia do automatycznego pomiaru przemieszczeń drutu wahadła

DOI: 10.34867/gi.2015.4

Streszczenie. W artykule opisano konstrukcję i zasadę działania dwóch prototypowych urządzeń: urządzenia laserowego i urządzenia indukcyjnego, służących do pomiaru przemieszczeń drutu wahadła. W pierwszym urządzeniu zastosowano wirującą wiązkę laserową oraz dwa detektory wewnętrzne (stałe) i dwa detektory zewnętrzne. Wiązka laserowa padając na detektory powoduje wygenerowanie przez nie sygnałów elektrycznych. Różnice czasowe wygenerowanych sygnałów przez detektory wewnętrzne (stałe) i detektory zewnętrzne są funkcją przemieszczenia drutu wahadła. W drugim urządzeniu zastosowano czujniki indukcyjne zamocowane w głowicy pomiarowej, która jest przytwierdzona do wózka krzyżowego, który przesuwa się wzdłuż prostopadłych do siebie osi X i Y w zakresie 50 mm. Wózek jest przesuwany silnikami krokowymi a umieszczone w osiach X i Y czujniki indukcyjne wyszukują położenie drutu wahadła. Liczba kroków silników krokowych jest miarą przemieszczenia drutu wahadła wzdłuż osi X i Y.
Urządzenia takie są stosowane do kontroli odchyleń od pionu wysokich obiektów hydrotechnicznych głównie na skutek działania naprężeń wewnętrznych i czynników zewnętrznych jak temperatura i poziom wody w zbiorniku.

artykuł do pobrania