Koncepcja mapy obrazowej
Projekt badawczy finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr N526 013 32/1086 (2007 – 2009):
Kierownik projektu: dr inż. Anna Wrochna
Mapa obrazowa Puszczy Białowieskiej nie ma typowej kreskowej struktury, stosowanej do zapisu treści w tradycyjnych opracowaniach kartograficznych. Miejsce mocno wyselekcjonowanego kreskowego obrazu treści zajmuje informacja obrazowa charakteryzująca w sposób fotograficzny rzeczywisty obraz terenu. Na tle tego obrazu elementy kreskowe pełnią funkcje dodatkowych, uszczegóławiających i uczytelniających treść zobrazowania satelitarnego i mają charakter informacyjno – opisowy.
Bazę danych dla Puszczy Białowieskiej założono w układzie warstwowym przy wykorzystaniu oprogramowania GeoMedia Professional 6.0 w układzie współrzędnych „1942”. Umożliwiło to swobodny dobór treści i łatwe modelowanie grafiki i kolorystyki mapy w skali 1:100 000.
Proces łączenia obrazu tonalnego w zapisie rastrowym i elementów kreskowych w zapisie wektorowym przeprowadzono również w oprogramowaniu GeoMedia Professional, wykorzystując funkcje umożliwiające zapis danych w formacie TIFF.
Podstawą opracowania mapy było odpowiednio przetworzona, a następnie zintegrowana informacja obrazowa pozyskana z zobrazowań satelitarnych oraz informacja kresowa i opisowa z tradycyjnych źródeł kartograficznych z obszaru Puszczy Białowieskiej.
Ustalono, że główną formą przekazu treści tonalno - kreskowych mapy obrazowej jest informacja obrazowa, która nie tylko organizuje myślenie, ale również jest dla odbiorców jednym z istotnych czynników kształtujących proces poznania i gruntowania wiedzy o środowisku geograficznym.
Doświadczenia wykazały, że wprowadzenie grafiki kreskowej do grafiki tonalnej może być zrealizowane na zasadzie wizualnego wyważenia relacji: wartość tonalna – wartość kreskowa. Przy czym z uwagi na zawarty w obrazie tonalnym sens znaczeniowy oparty na aspektach psychologicznego i fizjologicznego procesu percepcji zdjęć satelitarnych uważa się, że obraz te powinien zajmować pozycje dominującą w przekazie informacji. Zawarte w obrazie tonalnym informacje charakteryzujące stosunki przestrzenne przekazywane są, bowiem w sposób bezpośredni jako proste odbicie tych stosunków w rzeczywistości.
Z tego też względu nie powinno się ograniczać dominacji form poglądowego prezentowania obiektów i zjawisk zobrazowań tonalnych. Elementy kreskowe powinny być zredukowane do minimum odpowiednio wkomponowane w graficzny obraz mapy w tonie zróżnicowanym w zależności od tła, a nie wybijającym się pierwszoplanowo.
Główne osiągnięcia uzyskane w trakcie realizacji projektu to:
- Wskazano sposób cyfrowego przetwarzania obrazów satelitarnych ukierunkowany na zwiększenie walorów informacyjnych obrazu oraz uzupełniający zakres kreskowej informacji.
- Opracowano metodykę modelowania kolorystyki barwnych kompozycji obrazu mapy, umożliwiającej zwiększenie czytelności zapisu i percepcji spostrzegania obrazowych informacji przestrzennych, odwzorowujących na mapie fragment powierzchni Ziemi, ze szczególnym podkreśleniem walorów przyrodniczych. Wskazano metodę uzyskiwania barw naturalnych podwyższających stopień czytelności podstawowych obiektów mapy.