Problemy Geoinformacji (Geoinformation Issues) tom 2, zeszyt 1, 2010
Jaakko Mäkinen, Marcin Sękowski, Jan Kryński
Wykorzystanie grawimetru A10-020 do modernizacji fińskiej osnowy grawimetrycznej
DOI: 10.34867/gi.2010.1
Streszczenie. Grawimetr A10 jest pierwszym grawimetrem absolutnym umożliwiającym precyzyjne wyznaczenie przyspieszenia siły ciężkości w warunkach polowych. Wyniki absolutnych pomiarów przyspieszenia siły ciężkości przy użyciu grawimetru A10 są w wielu przypadkach konkurencyjne w odniesieniu do tradycyjnych względnych pomiarów grawimetrycznych zarówno pod względem precyzji pomiaru, jak i jego efektywności. W szczególności grawimetr A10 jest bardzo przydatny do modernizacji osnowy grawimetrycznej oraz do precyzyjnych pomiarów grawimetrycznych wymaganych we współczesnych sieciach grawimetrycznych.
We wrześniu 2008 r. w Obserwatorium Geodezyjno-Geofizycznym Borowa Góra zainstalowano prze-nośny grawimetr balistyczny A10-020. Ciąg czasowy obserwacji grawimetrycznych od września 2008 r. wskazuje, że pomiary wykonywane grawimetrem A10-020 zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i polowych charakteryzują się wysoką jakością.
Grawimetr balistyczny A10-020 został użyty w latach 2009–2010 do ponownego pomiaru przyspieszenia siły ciężkości na punktach fińskiej osnowy grawimetrycznej. Przyspieszenie siły ciężkości pomierzono na 51 punktach osnowy z powtarzalnością lepszą niż 4 µGal. Dla kontroli wykonano dodatkowo 25 pomiarów przyspieszenia siły ciężkości na 9 grawimetrycznych punktach absolutnych w Finlandii. Ze wstępnych obliczeń wynika, że systematyczna różnica między rezultatami pomiarów A10-020 i FG5-221 jest zaniedbywalna, zaś błąd średni różnicy jest na poziomie 3 µGal.
Zarówno laser o stabilizowanej polaryzacji, jak i rubidowy wzorzec częstotliwości grawimetru A10-020 były kalibrowane przed i po pomiarach polowych w Fińskim Narodowym Instytucie Metrologii MIKES w celu zapewnienia metrologicznej jakości pomiarom.
Uzyskane wyniki potwierdzają przydatność grawimetru balistycznego A10 do prac związanych z modernizacją osnowy grawimetrycznej.
artykuł do pobraniaStanisław Lewiński, Zbigniew Bochenek, Konrad Turlej
Zastosowanie metody obiektowej klasyfikacji wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych z wykorzystaniem podejścia parametrycznego i informacji o teksturze
DOI: 10.34867/gi.2010.2
Streszczenie. W artykule przedstawiona jest metoda klasyfikacji wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych. Została ona opracowana w Instytucie Geodezji i Kartografii w ramach europejskiego projektu Geoland 2 – serwisu SATChMo.
Algorytm klasyfikacyjny, którego celem jest rozpoznanie podstawowych klas pokrycia terenu, został opracowany z zastosowaniem podejścia obiektowego. Jego działanie zostało sprawdzone na podstawie zdjęć KOMPSAT-2 rejestrujących obrazy w czterech kanałach wielospektralnych (4 m) oraz w kanale panchromatycznym (1 m).
Struktura algorytmu zbliżona jest do drzewa decyzyjnego i składa się z szeregu kolejno wykonywanych procesów. Podstawowe założenie przyjętego sposobu postępowania stanowi podział treści zdjęcia na obiekty charakteryzujące się niskimi i wysokimi wartościami tekstury. Jest on wykonywany na podstawie przetworzonego filtrami Sigma kanału panchromatycznego. Najpierw klasyfikowane są obiekty z grupy tzw. wysokiej tekstury a następnie pozostałe. Stosując parametryczne kryteria rozpoznania, w pierwszej grupie obiektów klasyfikowane są lasy, roślinność rozproszona, zabudowa oraz tereny pozbawione pokrywy roślinnej. Obiekty niesklasyfikowane są automatycznie dołączane do drugiej grupy obiektów, w ramach której rozpoznawane są wody oraz tereny rolnicze. W toku procesu klasyfikacji jest wykonywany szereg segmentacji dedykowanych poszczególnym klasom. Obiekty mniejsze od 0.25 ha są poddawane generalizacji.
Albina Mościcka, Marek Marzec
Interaktywna mapa ruchomego dziedzictwa kulturowego
DOI: 10.34867/gi.2010.3
Streszczenie. W artykule przedstawiono wyniki projektu badawczego, związanego z wykorzystaniem GIS – jako technologii i jako narzędzia – w celu zintegrowania różnorodnych kolekcji archiwaliów, zaprezentowania ich treści w jednej wspólnej przestrzeni i zapewnienie dostępu do nich z jednego wspólnego poziomu – z poziomu mapy internetowej.
Archiwa cyfrowe posiadają wiele zasobów dziedzictwa ruchomego, których treść nie posiada prostego odniesienia do przestrzeni geograficznej: rękopisy lub starodruki mogły powstać w jednym miejscu, dotyczyć mogą zupełnie innych miejsc, a obecnie mogą być przechowywane w jeszcze innych miejscach. Co więcej, każdy z archiwalnych obiektów mógł być przechowywany w wielu różnych miejscach w przeszłości.
Zaproponowano metodę opracowywania map zabytków ruchomych, bazującą na wszystkich miejscach w przestrzeni geograficznej, które mogą być związane z zabytkiem lub cyfrową kolekcją. Punktem wyjścia do podjętych badań były meta dane zabytków ruchomych przygotowywane zgodnie z międzynarodowymi standardami opisu zabytków. Dostarczyły one informacji przestrzennych o obiektach, a także o przestrzennych, czasowych, typologicznych i znaczeniowych relacjach pomiędzy nimi. Wszystkie te aspekty zostały zintegrowane w systemie informacji przestrzennej i zaprezentowane na interaktywnej mapie internetowej. Artykuł przedstawia zarówno proponowane rozwiązania metodyczne, jak i ich praktyczne zastosowanie w opracowaniu pilotażowym.
Adam Linsenbarth, Albina Mościcka
Wpływ właściwości biblijnych obiektów geograficznych na koncepcję czasowo-przestrzennego systemu geoinformacyjnego
DOI: 10.34867/gi.2010.4
Streszczenie. W artykule przedstawiono wpływ właściwości biblijnych obiektów geograficznych na koncepcję systemu geoinformacji czasowo-przestrzennej o wydarzeniach biblijnych. W zaprezentowanej koncepcji systemu szczególną uwagę zwrócono na biblijne obiekty geograficzne oraz związki zachodzące pomiędzy nazwami tych obiektów i ich lokalizacją w przestrzeni geograficznej. W Biblii, zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie, występują setki nazw obiektów geograficznych, jednakże ich selekcja z tekstów Pisma Świętego nie jest taka łatwa. Wynika to stąd, iż te same nazwy są stosowane zarówno do imion własnych jak i do obiektów geograficznych. Kolejny problem stanowi klasyfikacja obiektów geograficznych, ponieważ w wielu przypadkach ta sama nazwa używana jest do jest to różnej kategorii obiektów takich jak miejscowości, góry, wzgórza, doliny itp. Bardzo istotną jest także sprawa zmienności nazw tych samych obiektów geograficznych w różnych okresach historycznych. Relacja pomiędzy nazwą obiektu geograficznego a jego lokalizacja w przestrzeni geograficznej to jeden z najistotniejszych problemów wymagających głębokiej analizy tekstów biblijnych. Wynika to z faktu, iż ta sama nazwa obiektu geograficznego odnosi się do różnych lokalizacji obiektów geograficznych, które muszą być odpowiednio skorelowane z odpowiednimi fragmentami Biblii.
Wspomniane wyżej właściwości obiektów geograficznych mają niezmiernie istotny wpływ na koncepcję proponowanego systemu, który opiera się na współdziałaniu trzech baz danych: bazy referencyjnej, bazy obiektów geograficznych oraz bazy tematycznej. Element kluczowy systemu stanowi architektura bazy obiektów geograficznych, której koncepcję szczegółowo opisano w artykule.
Wzajemne powiązanie wyżej wymienionych baz danych, pozwala czytelnikowi Biblii na połączenie wybranego tekstu Biblii z odpowiednim obrazem przestrzeni geograficznej odnoszącym się do opisywanych wydarzeń. Dodatkowo czytelnik ma dostęp do innych geograficznych i historycznych informacji dotyczących obiektów geograficznych występujących w tekstach biblijnych.
Konrad Turlej, Maciej Bartold, Stanisław Lewiński
Analiza zasięgu i skutków wywołanych przez falę wezbraniową w maju i czerwcu 2010 roku na Wiśle i Odrze
DOI: 10.34867/gi.2010.5
Streszczenie. W maju i w czerwcu 2010 roku Polskę nawiedziły powodzie, powstałe w wyniku intensywnych opadów deszczu w górnych odcinkach rzek Wisły i Odry. Do analizy zasięgu fali wezbraniowej wykorzystano średnio-rozdzielcze obrazy satelitarne TERRA-MODIS. Z ogólnodostępnej bazy obrazów wybrano zdjęcia z 6 czerwca dla doliny Wisły i 9 czerwca dla doliny Odry. Zasięg obszarów zalanych wyznaczono przy użyciu metod klasyfikacji obiektowej w środowisku oprogramowania eCognition. Analiza statystyczna wyników klasyfikacji została wykonana na poziomie gmin przez porównanie klasyfikacji z bazą danych Corine Land Cover 2006. Podczas powodzi zalane zostały tereny w 184 gminach wzdłuż Wisły i w 120 gminach wzdłuż Odry. Największy obszar objęty powodzią wystąpił w gminie Słońsk, w dolinie Odry gdzie zalany został obszar 4055 ha. Łącznie wody Wisły zalały 4,01% powierzchni gmin wiślańskich, natomiast wody Odry – 3,29% powierzchni gmin odrzańskich.