Rys historyczny
Początki Obserwatorium Geodezyjno-Geofizycznego Borowa Góra sięgają roku 1929, kiedy to w odradzającym się państwie Polskim tworzono jednolity układ geodezyjny. Jeden z punktów przecięcia się łańcuchów południkowego i równoleżnikowego zakładanej wówczas triangulacji, leżący na terenie dzisiejszego Obserwatorium, przyjęto jako centralny punkt astronomiczny dla nowego pomiaru państwa. Pierwsze wyznaczenie różnicy długości astronomicznej pomiędzy Obserwatorium Borowa Góra i Obserwatorium Astronomicznym w Paryżu wykonali w 1929 roku nowozakupionymi instrumentami przejściowymi firmy Askania Werke, dr Antoni Czeczot z Ministerstwa Robót Publicznych i dr Jan Krassowski z Wojskowego Instytutu Geograficznego. W 1930 r. wyznaczono szerokość astronomiczną punktu oraz azymut astronomiczny Borowa Góra - Modlin.
Punkt Borowa Góra stał się podstawowym punktem państwowej sieci astronomiczno - geodezyjnej jako punkt przyłożenia elipsoidy Bessela do geoidy i początek układu współrzędnych nazwanego układem „Borowa Góra”. Orientacji elipsoidy dokonano przy pomocy azymutu na wieżę ciśnień w Modlinie. Przyjęto współrzędne punktu przyłożenia (szerokość i długość) wynikające z pomiarów astronomicznych:
φ = 52°28'32.85" λ = 21°02'12.12"
W 1936 roku nad tym punktem postawiono żelbetowy statyw i obsypano go ziemią tworząc kopiec o wysokości 7 m. W tym samym roku zbudowano również trójnożną wieżę betonową do zawieszania pionu przy badaniu prostopadłości osi poziomej do osi pionowej instrumentów przeznaczonych do pomiaru azymutu. Zastabilizowano również na terenie Obserwatorium reper fundamentalny o numerze katalogowym 26310023. W 1937 roku zbudowano budynek Obserwatorium
Okres wojenny 1939 – 1944 przyniósł ogromne szkody i zniszczenia Obserwatorium. Okupant wywiózł wszystkie instrumenty, a w budynku umieszczono niemiecki posterunek wojskowy nadzorujący przebiegającą w pobliżu granicę między Generalną Gubernią a Rzeszą. W 1944 roku przy przechodzeniu frontu budynek, ogród i kopiec nad punktem głównym zostały zniszczone, a na terenie Obserwatorium wydobywano żwir.
W 1945 roku Obserwatorium przejął Główny Urząd Pomiaru Kraju. Odrestaurowano teren, odbudowano budynek i betonowe słupy pod instrumenty astronomiczno-geodezyjne. Wyremontowano konstrukcję ziemno-betonową nad głównym punktem triangulacyjnym. W 1951 roku zakupiono instrument przejściowy firmy Zeiss Jena z myślą stosowania go do pomiarów na punktach Laplace’a. Wkrótce jednak ten instrument zastąpiono teodolitem astronomicznym Wild T4 i AU 2/10. Instrument przejściowy przeznaczono natomiast do pomiarów specjalnych w ramach współpracy międzynarodowej.
W 1952 roku Obserwatorium przekazano Geodezyjnemu Instytutowi Naukowo Badawczemu (obecnie Instytut Geodezji i Kartografii), jako punkt podstawowy do prowadzenia badań koniecznych dla prac prowadzonych przez Urząd. W latach 1952 – 54 w Obserwatorium prowadzono szkolenia obserwatorów pomiarów astronomicznych na punktach Laplace’a. W latach 1955 – 1958 znacznie wzbogacono instrumentarium i wyposażenie Obserwatorium w związku z udziałem Obserwatorium w międzynarodowej kampanii wyznaczania różnic długości geograficznej związanej z Rokiem Geofizycznym. Między innymi zainstalowano precyzyjne zegary wahadłowe, początkowo marki Leroy, a następnie Shortt. Wybudowano również drugi budynek Obserwatorium.
Od 1957 roku notuje się przygotowania Obserwatorium do prowadzenia Służby Czasu. Wyposażono Obserwatorium w dwa zegary kwarcowe, chronograf drukujący, odbiornik sygnałów czasu, chronoskop błyskowy i inne urządzenia zabezpieczające układ zasilania. W instrumencie przejściowym zamieniono mikrometr kontaktowy rejestratorem fotoelektrycznym. Od stycznia 1963 roku Obserwatorium przystąpiło do międzynarodowego programu badania nieregularności ruchu obrotowego Ziemi wysyłając systematycznie wyniki obserwacji do Międzynarodowego Biura Czasu (BIH) w Paryżu, do Centrum Badania Ruchu Bieguna (IPMS) w Mizusawie do Instytutu Pomiarów Fizykotechnicznych i Radiotechnicznych (WNIIFTRI) w Moskwie oraz do Obserwatorium Astronomicznego w Szanghaju. Czytaj więcej
Początek lat 70 ubiegłego wieku przyniósł rewolucję techniczną w geodezji w postaci zastosowania obserwacji sztucznych satelitów do wyznaczania pozycji. W Obserwatorium Borowa Góra zainstalowano pożyczoną od ZSRR kamerę AFU75 i zakupiono ascorecord firmy Zeiss Jena przeznaczony do opracowywania fotograficznych obserwacji satelitów. Obserwacje fotograficzne SSZ prowadzono do 1977 roku, biorąc udział w kampaniach Krajów Socjalistycznych. Obserwacje fotograficzne zastąpiły obserwacje dopplerowskie systemu TRANSIT. Początkowo obserwacje wykonywała na zlecenie firma Geokart odbiornikiem JMR, a od 1986 roku Obserwatorium wyposażono w odbiornik polskiej produkcji DOG3, który pracował do 1990 roku – końca działania systemu TRANSIT. W 1991 roku zakupiono odbiorniki geodezyjne GPS firmy Ashtech. W 1996 roku uruchomiono w Obserwatorium permanentne obserwacje GPS. Stacja włączona do Europejskiej Sieci Stacji Permanentnych (EPN) otrzymała numer 12207M002 i kryptonim BOGO. Pięć lat później na punkcie EUREF-POL 0217 uruchomiono permanentne obserwacje już dwóch systemów GPS i GLONASS. Stacji nadano numer 12207M003 oraz kryptonim BOGI; została ona włączona do Sieci stacji Międzynarodowej Służby GNSS (IGS) oraz także do EPN. Czytaj więcej
Wraz z powstaniem stacji BOGI uruchomiono automatyczną stację rejestracji warunków meteorologicznych. Rejestrowane wartości temperatury, wilgotności i ciśnienia atmosferycznego zbierane są w bazie danych IGiK i wysyłane w formacie RINEX wraz obserwacjami GNSS do Lokalnych Centrów Obliczeniowych w Grazu, we Frankfurcie i w Warszawie. Czytaj więcej
W 1995 roku we współpracy z CBK PAN uruchomiono w Obserwatorium ciągłą rejestrację przyspieszenia siły ciężkości oraz poziomu wody gruntowej. Stację pływową, której nadano nr 0908 włączono do międzynarodowej sieci stacji pływowych Międzynarodowej Asocjacji Geodezji, koordynowanej przez Królewskie Obserwatorium Belgijskie. Niestety konieczność zwrotu grawimetru pływowego do CBK w roku 1997, przerwało zbieranie i opracowywanie danych pływowych. Do ciągłej rejestracji powrócono w 2011 roku, przystosowując jeden z grawimetrów LaCoste&Romberg z elektroniczną rejestracją. Czytaj więcej
W 2008 roku Instytut Geodezji i Kartografii zakupił polowy grawimetr absolutny typu A10, o numerze seryjnym 20 firmy Micro-g LaCoste z przeznaczeniem do prac badawczych i wdrożeniowych. Grawimetr wraz z wyposażeniem umieszczono w Badawczo-Wzorcującym Laboratorium Grawimetrycznym w Obserwatorium.
W latach 1999 - 2000 na terenie Obserwatorium wybudowano wzorcową bazę długości do sprawdzania i wzorcowania dalmierzy elektromagnetycznych. Ze względu na ograniczoną powierzchnię opracowano innowacyjną konstrukcję i metodę pomiaru bazy. Czytaj więcej
W Obserwatorium prowadzone są permanentne obserwacje składowych wektora natężenia pola magnetycznego Ziemi. Historia obserwacji magnetycznych sięga lat 50-tych ubiegłego wieku, kiedy to wraz z rozbudową budynku i piwnic wybudowano piwnicę do pomiarów magnetycznych. Rozbudowy laboratorium i wyposażenia magnetycznego dokonano w latach 2011 – 2013. Czytaj więcej